Zarówno w literaturze, jak i w folklorze kalina symbolizuje dziewictwo, piękno, żywotność, często jest literacką figurą młodej dziewczyny. Dla tej symboliki gałązki i owoce kaliny używane były i są w różnych częściach kraju w ludowych obrzędach weselnych – jako elementy składowe ozdobnego chleba (specjalnie na tę okazję) i rózg weselnych. W niektórych częściach Podlasia krzewy kaliny, symbolizujące czystość i smutek, sadzono na grobach dziewcząt i młodzieńców. Te nagrobne kaliny były nietykalne. Ich zniszczenie było uważane za ciężki grzech.
Maria Rodziewiczówna (*1863 †1944) w powieści Światła cytowała utwór:
Czyż ja w ługu nie kalina była?
Czyż ja w ługu nie czerwona była?
Wzięli – że mnie, połamali,
W pęczki drobne powiązali,
Gorzka dola moja, czarna dola moja!
Ług z ukraińskiego to łąka. Czyż nie może być piękniejszej analogii do bycia mydlarką z zielarskim zacięciem? Wszak ług jest podstawą mydlenia dzięki, której mydło w ogóle powstaje. A łąka? No cóż – bez niej nie było by wielu ziołowych mydeł i mnie jako zielarki.
Kwiaty powinny być zbierane w maju, w początkach i w czasie kwitnienia. Korę należy pozyskiwać w kwietniu. Owoce zbierane są od września i w październiku. Mogą być przemrożone przez pierwsze mrozy. Owoce należy poddać obróbce termicznej, jednak bez obaw – wszystkie jej cenne właściwości pozostaną bez zmian.
Co zawiera Kalina?
Z takim arsenałem, nie można jej bagatelizować! A co wobec tego z kosmetyką?
- najwięcej w korze kaliny jest proantocyjanidyn i monomerów flawanolu, te substancje są przeciwutleniaczami. I maja największą zdolność antyoksydacyjną. Zbiera sie ją wiosną z 2-3 letnich młodych pędów.
- w owocach z kolei znajdziemy kwasy hydroksybenzoesowe i hydroksycynamonowe, katechiny i procyjanidyny oraz flawonole i antocyjany (kwercetynę, astragalinę i glikozydy izoramnetyny). Jest w nich także kwas jabłkowy i cytrynowy. Dosyć istotny jest fakt, że w badaniach na suszu podkreślano brak lub śladowe ilości antocyjanów i witaminy C. Taki efekt może wynikać z procesu suszenia. Zbiera się je jesienią.
- jeśli chodzi o kwiaty, w porównaniu do owoców są bogatsze w kwasy hydroksycynamonowe i flawonole. Zawierają także sporo kwasu jabłkowego.
Mają działanie ściągające, przeciwzapalne, uszczelniające naczynka (podobnie jak w owocu morwy białej, czy kasztanowca). Kalina stosowana jest przy dolegliwościach kobiecych jak: bolesne miesiączki. A dzięki właściwościom rozluźniającym mięśnie stosować ją można przy bólach kręgosłupa. Co ciekawe: po angielsku kalina nazywa się „cramp bark”, czyli kora na skurcze.
Wart szczególnego zainteresowania jest jeden z flawonoidów, mianowicie astragalina:
- astragalina to biologicznie aktywny związek flawonoidowy, który można ekstrahować z wielu roślin leczniczych.
- występuje w dużej ilości w m.in. Różeńcu górskim, Szkarłatce amerykańskiej, Zachyłce oszczepowatej oraz w czerwonym winie.
- jest antyoksydantem. Usuwa wolne rodniki tlenu i azotu, dzięki czemu zabezpiecza przed szkodami, które wywołują.
- astragalina hamuje rogowacenie skóry wywołane promieniowaniem UVB.
- działa przeciwzapalnie
- wewnętrznie wpływa hamująco na Ośrodkowy Układ Nerwowy, przez co działa nasennie i uspokajająco. Skraca czas zasypiania. Przedłuża czas snu.
- najnowsze badania wskazują także, że może promować różnicowanie osteoblastów oraz sprzyjać tworzeniu się kości in vivo.
- jest bardzo cennym flawonoidem o działaniu przeciwwirusowym, przeciwbólowym, przeciwbakteryjnym, przeciwalergicznym i przeciwhepatotoksycznym.
- miała dobre działanie przeciwzakrzepowe
Warto wiedzieć:że wszystkie pączki mają działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, lekko ściągające, rozjaśniające.To dlatego idealnie nadają się do cer przetłuszczających, zmęczonych, z rozszerzonymi porami. A dodatkowo pąki są surowcem sirynginowym, co oznacza że wspomagają działanie wątroby. Chłonnych wiedzy odsyłam do artykułu dr Różańskiego: https://rozanski.li/3198/syringina-kwas-syringowy-i-surowce-syringinowe-w-praktycznej-fitoterapii/
Do jakiego podłoża substancje czynne z kwiatów kaliny przejdą najlepiej? Do wódki, gliceryny i wody. W tej kolejności dokładnie.
Receptura na tonik do cery dojrzałej i problematycznej
Skład:
- odwar z kory kaliny 80%
- gliceryt z kwiatów i pąków kaliny, jeśli nie masz zeszłorocznego może być sama gliceryna lub inny gliceryt 4%
- niacynamid 4 %
- alantoina 0,05%
- prowitamina B5 6,35%
- mleczan sodu 4%
- kwas jabłkowy lub cytrynowy od 1 do 3 % do regulacji pH
- konserwant 0,6% FEOG
Wykonanie toniku jest bardzo proste, ponieważ zawiera tylko jedną fazę – wodną. Wystarczy wszystkie składniki wsypac do pojemnika i zalać ostudzonym odwarem. Nie trzeba podgrzewać, ani nic emulgować.
Nie polecam używania wody kranowej przegotowanej ani źródlanej/mineralnej, które zawierają sole magnezu, wapnia, żelaza. Stężenie alantoiny jest maksymalne, jeśli doda się jej więcej może się nie rozpuścić. Jeśli usypie się odrobinę za dużo i będzie widać nierozpuszczone kryształki wtedy trzeba delikatnie podgrzać mieszankę. Zamiast kwasu jabłkowego można użyć kwasu mlekowego. Tyle, aby uzyskać odpowiednie pH mieszanki, ja potrzebowałam około 0,9 g aby uzyskać pH 5. Najlepsze pH dla toniku to pH 5, jednak składniki wykażą stabilność w szerszym pH=4 do 6.
Jak zawsze przy wykonywaniu kosmetyków domowych ważne jest przygotowanie do ich sporządzenia. Wszystkie kubeczki, butelki (również pipetkę i bagietkę) należy wygotować lub odkazić spirytusem. Alkohol elytowy do odkażenia powinien mieć stężenie powyżej 70-75%. Po spryskaniu należy odczekać min. 30-45 sekund.
Literatura:
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fendo.2019.00228/full
https://link.springer.com/article/10.1007/s11130-019-00759-1/tables/1
https://link.springer.com/article/10.1007/s11130-019-00759-1
